بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان در کودکان ۱۱ تا ۱۴ ساله ایرانی به وسیله شاخص child-oidp: قسمت اول- روایی و پایایی شاخص، شیوع و شدت اختلال در عملکردهای روزانه

سابقه و هدف: شاخص child-oidp ابزاری قابل استفاده جهت سنجش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان کودکان می باشد که در این مطالعه پس از تهیه نسخه فارسی، اعتبار و پایایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با استفاده از این ابزار میزان شدت، شیوع و طول دوره تاثیر مشکلات دهان و دندان بر عملکردهای روزانه کودکان 14-11 ساله ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی پس از ترجمه child-oidp، به زبان فارسی ابتدا این پرسشنامه از طریق مصاحبه با 384 کودک تکمیل و سپس کودکان تحت یک معاینه دهانی ساده قرار گرفتند. براساس اطلاعات بدست آمده، ویژگی های سایکومتریک پرسشنامه شامل روایی (ساختار، ظاهری و محتوا) و پایائی (آزمون- پس آزمون و پایایی درونی) براساس روش اعتبار سنجی و تطابق میان فرهنگی بدست آمد. برای ارزیابی روایی ساختار، ارتباط اعداد شاخص child-oidp با متغیرهای سلامت دهان و دندان و سلامت عمومی خوداظهار کودک توسط آزمون غیرپارامتریک spearman سنجیده شد. شیوع اختلالات دهانی از نقطه نظر جنس توسط آزمون chi-square مقایسه شد، در حالی که میزان اعداد شاخص child-oidp از لحاظ جنس توسط آزمون mann-whitney مقایسه شد. یافته ها: پس از انجام آنالیز آماری لازم، پایایی و روایی نسخه فارسی شاخص child-oidp مورد تأیید قرار گرفت. رابطه میان child-oidp با سلامت دهان و سلامت عمومی خود اظهار (self report)، میزان رضایت از ظاهر دهان و درد در دندان ها در سه ماه گذشته معنی دار بود (001/0p<). مقادیر cronbach’s alpha و icc به ترتیب ۵۹/۰ و 78/0 به دست آمد. 53% از کودکان اختلال عملکرد را به واسطه مشکلات دهانی خود ابراز نمودند. بیشترین اختلال در تمیز کردن دهان یا خوردن غذا گزارش شد (به ترتیب ۷/۳۰% و 6/29%). همچنین خون آمدن از لثه (8/28%)، دندان های حساس (1/21%) و دندان درد (3/9%) شایعترین مشکلاتی بودند که به عنوان دلایل ایجاد اختلال در عملکرد روزانه ذکر شدند. نتیجه گیری: نسخه ترجمه شده child-oidp یک ابزار پایا با روایی قابل قبول جهت اندازه گیری کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان می باشد به نحوی که می تواند در کودکان ۱۱تا ۱۴ ساله ایرانی مورد استفاده قرار گیرد. میزان شیوع کودکان با اختلال عملکرد روزانه به واسطه مشکلات دهانی، در حد متوسط بود.